Ubiquiti AirFiber 4X Nedir?

Ubiquiti AirFiber 4X (AF-4X), Ubiquiti’nin modüler “X” serisi AirFiber radyolarından biridir. Genellikle 4.9 GHz frekans bandında (4.7 GHz – 4.9 GHz, bölgesel düzenlemelere ve lisans durumuna göre değişiklik gösterir) çalışmak üzere tasarlanmıştır. Bu özel frekans bandı, özellikle kamu güvenliği (polis, itfaiye, acil sağlık hizmetleri vb.) uygulamaları için ayrılmış veya daha az yoğunluğa sahip olabilen bölgelerde kullanılır. AF-4X, entegre bir anten yerine harici Ubiquiti antenleriyle (örneğin, AirFiber X antenleri veya RocketDish antenleri) eşleşerek çalışır. Bu modüler yapı, kullanıcılara menzil ve kapasite ihtiyaçlarına göre farklı anten kombinasyonları seçme esnekliği sunar.

Ne İşe Yarar?

AirFiber 4X, özellikle kritik görev iletişimleri ve yüksek güvenlik standartları gerektiren uygulamalar için tasarlanmış yüksek kapasiteli, düşük gecikmeli kablosuz omurga (backhaul) bağlantıları kurmaya yarar. 4.9 GHz bandının doğası gereği, genellikle parazitin daha az olduğu ve dolayısıyla daha stabil bağlantıların kurulabildiği bir ortam sunar.

Başlıca kullanım alanları şunlardır:

  • Kamu Güvenliği Ağları: Polis, itfaiye, ambulans ve diğer acil durum hizmetleri için güvenilir ve yüksek hızlı veri aktarım bağlantıları oluşturmak.
  • Belediye Uygulamaları: Şehir içi ağ altyapılarını bağlamak, akıllı şehir uygulamaları için veri iletimi sağlamak.
  • İnternet Servis Sağlayıcıları (İSS): Daha temiz bir frekans bandında yüksek kapasiteli omurga bağlantıları kurarak abonelere hizmet sağlamak.
  • Kurumsal Ağ Genişletme: Farklı binalar veya lokasyonlar arasında güvenli ve yüksek performanslı ağ bağlantıları oluşturmak.
  • Video Gözetim Sistemleri: Yüksek çözünürlüklü güvenlik kamerası akışlarını uzun mesafelerde kesintisiz taşımak.

Nasıl Kullanılır?

AirFiber 4X, her iki noktaya da kurulan bir çift (iki adet) radyo ünitesi olarak çalışır. Cihaz, harici antenlere (genellikle AF-4G24-S45 gibi 4.9 GHz’e özel AirFiber X antenler veya RocketDish antenleri) bağlanır. Maksimum performans ve kararlılık için, her iki radyo-anten kombinasyonunun da birbirini engelsiz bir şekilde görmesi (Line-of-Sight – LoS) hayati öneme sahiptir.

Sistemin yönetimi, Ubiquiti’nin gelişmiş ve kullanıcı dostu airOS F arayüzü üzerinden yapılır. Bu arayüz, bağımsız TX/RX frekans ayarı, asimetrik trafik yönetimi için programlanabilir uplink/downlink görev döngüleri ve Hibrit Bölme Dubleks (HDD) teknolojisi gibi gelişmiş özellikler sunar. GPS Senkronizasyonu özelliği, aynı kulede birden fazla AirFiber X radyosunun birbirini etkilemeden çalışmasına olanak tanıyarak spektral verimliliği artırır. Performans izleme ve merkezi yönetim için UNMS (Ubiquiti Network Management System) gibi yazılımlar da kullanılabilir.

Avantajları Nelerdir?

AirFiber 4X’in sunduğu başlıca avantajlar şunlardır:

  • 🛡️ Kamu Güvenliği Bandı Optimizasyonu: Özellikle 4.9 GHz bandında çalışmak üzere tasarlanmıştır, bu da genellikle daha az kalabalık ve parazitten arındırılmış bir spektrum sunar.
  • 🚀 Yüksek Hız ve Kapasite: 500+ Mbps’e kadar gerçek veri throughput kapasitesi ve 200+ km’ye kadar menzil imkanı sunar (anten ve çevresel koşullara bağlıdır).
  • 📉 Ultra Düşük Gecikme (Latency): Tescilli INVICTUS™ işlemcisi ve Hibrit Bölme Dubleks (HDD) teknolojisi sayesinde milisaniyeler düzeyinde gecikme değerleri sunar, bu da kritik uygulamalar için idealdir.
  • 📡 GPS Senkronizasyonu ve Ko-lokasyon: Birden fazla AirFiber X radyosunun aynı lokasyonda birbirini etkilemeden çalışmasını sağlayarak frekans tekrar kullanımını ve ağ stabilitesini artırır.
  • ⚙️ Modüler ve Esnek Yapı: Harici antenlerle uyumlu çalışarak menzil ve kapasite ihtiyaçlarına göre özelleştirme imkanı sunar.
  • 🔒 Gelişmiş Güvenlik: İletişim kanallarının güvenliğini sağlamak için AES-128 şifrelemesi kullanır.
  • 💸 Maliyet Etkin Fiber Alternatifi: Uzun mesafelerde veya zorlu arazilerde fiber optik döşemenin yüksek maliyetine göre ekonomik ve yüksek performanslı bir alternatiftir.

Dezavantajları Nelerdir? (Varsa)

Her yüksek performanslı sistem gibi, AirFiber 4X’in de bazı dikkat edilmesi gereken yönleri vardır:

  • 🔭 Kritik Görüş Hattı (LoS) Gereksinimi: Cihazların sorunsuz ve tam performansla çalışabilmesi için aralarında kesinlikle engelsiz bir görüş hattı olması şarttır. En küçük bir engel bile sinyal kalitesini ve performansı ciddi şekilde etkileyebilir.
  • 🌧️ Hava Koşullarına Duyarlılık: 4.9 GHz bandı, 2.4/3 GHz’e göre daha hassas olabilir ve yoğun yağış, kar veya sis gibi kötü hava koşullarından (yağmur zayıflaması) etkilenebilir. Özellikle uzun mesafelerde performansta geçici düşüşler yaşanabilir.
  • 💰 Ek Anten Maliyeti: Cihazın kendisi antenle birlikte gelmez, bu da başlangıç maliyetine ek anten maliyeti getirir. Doğru anten seçimi performans için kritik öneme sahiptir.
  • 📡 Lisanslama Durumu: 4.9 GHz bandı, çoğu bölgede kamu güvenliği veya özel lisanslama gerektiren bir banddır. Kurulumdan önce ilgili yerel telekomünikasyon düzenlemelerinin (Türkiye’de BTK kuralları gibi) kontrol edilmesi ve gerekli lisansların alınması zorunludur.

Nasıl Kurulur? Adım Adım Kurulum Rehberi

AirFiber 4X’in kurulumu, modüler yapısı ve frekans bandının hassasiyeti nedeniyle dikkatli planlama ve hassas hizalama gerektirir:

Adım Açıklama Önemli Notlar
1. Detaylı Saha Planlaması ve Lisanslama Bağlantı noktaları arasındaki mesafeyi, potansiyel engelleri ve çevresel koşulları değerlendirin. Hedef kapasite, güvenilirlik ve anten yükseklikleri belirlenmeli. 4.9 GHz bandının lisans durumunu ve yerel düzenlemeleri (örn. Türkiye’de BTK) mutlaka kontrol edin ve gerekli lisansları alın. Ubiquiti Link Planner gibi yazılımları kullanarak link bütçesi ve sinyal gücü hesaplamaları yapın. Lisanslama süreci uzun sürebilir, önceden başlayın.
2. Ekipman Temini ve Hazırlığı İki adet AirFiber 4X radyo ünitesi, uyumlu iki adet harici 4.9 GHz AirFiber X anteni (örn. AF-4G24-S45), PoE enjektörleri, dış mekan Ethernet kabloları ve sağlam montaj donanımları edinin. Cihazların ve antenlerin güncel firmware’e sahip olduğundan emin olun.
3. Anten ve Radyo Montajı Seçtiğiniz antenleri (örn. AF-4G24-S45) direklere veya uygun binalara, rüzgar yüküne dayanıklı ve titreşimden uzak, sağlam bir şekilde monte edin. AirFiber 4X radyoyu antenin arkasındaki özel montaj noktasına takın ve RF kablo bağlantılarını (RP-SMA) dikkatlice yapın. Radyo ünitesinin suya ve UV ışınlarına karşı korumalı olduğundan emin olun.
4. Kablolama ve Topraklama AirFiber 4X ünitesini PoE enjektörüne bağlayın ve enjektörden ağınıza dış mekan Ethernet kablosu çekin. Yıldırım deşarjlarına karşı uygun topraklama yapılmalıdır. GPS antenini takıp, net gökyüzü görüşüne sahip bir yere yerleştirmeyi unutmayın. UV ışınlarına dayanıklı ve topraklı Cat5e/Cat6 kablolar kullanın. Topraklama, ekipman güvenliği için hayati öneme sahiptir.
5. İlk Konfigürasyon ve Güvenlik Bilgisayarınızı doğrudan AirFiber 4X’in MGMT (Yönetim) portuna bağlayın (varsayılan IP genellikle 192.168.1.20). Bir web tarayıcısı üzerinden cihazın arayüzüne erişin. İlk girişte varsayılan kullanıcı adı/şifreyi (ubnt/ubnt veya root/ubnt) hemen güçlü ve karmaşık bir şifreyle değiştirin. Güvenliğiniz için uzaktan erişimi ve yönetim portu IP’sini sınırlayın.
6. Kablosuz ve Ağ Ayarları Arayüzde bir üniteyi Master (AP), diğerini Slave (Station) moduna ayarlayın. Her iki tarafta da aynı SSID, frekans (TX ve RX frekanslarını bağımsız ayarlayabilirsiniz) ve güçlü bir şifre belirleyin. Ağınızda statik IP adresleri, alt ağ maskeleri ve ağ geçidi bilgileri atayın. Kanal genişliğini (3.5/5/7/10/14/20/28/30/40/50/56 MHz) ve TX gücünü yerel düzenlemelere, lisans gereksinimlerine ve link bütçesine göre ayarlayın.
7. Hassas Hizalama (Alignment) AirFiber arayüzündeki yerleşik sinyal göstergelerini kullanarak her iki antenden de en yüksek sinyal gücünü (RSSI) elde edene kadar yatay ve dikey yönde milimetrik ayarlamalar yapın. Özellikle uzun mesafelerde ve 4.9 GHz bandının hassasiyeti nedeniyle bu adım kritik öneme sahiptir. Daha iyi sinyal, daha yüksek bant genişliği ve kararlılık anlamına gelir. Mobil cihazınızdaki UISP App (Bluetooth ile) veya cihazın kendi web arayüzü hizalama araçlarını kullanabilirsiniz.
8. Performans Testi ve Optimizasyon Bağlantı kalitesini ve hızını test etmek için iPerf3 gibi bant genişliği test araçlarını kullanın. Ping ve paket kaybı testleri yapın. Gerekirse frekans seçimi, kanal genişliği veya TX gücü gibi ayarları ince ayarlarla optimize edin. Bağlantıyı, özellikle farklı hava koşullarında, UNMS gibi bir merkezi yönetim sistemiyle sürekli izleyerek potansiyel sorunları erken tespit edin.
9. Yedekleme ve Güncelleme Cihazların konfigürasyon yedeklerini düzenli olarak alın. Ubiquiti’nin yayınladığı en son firmware güncellemelerini takip edin ve gerektiğinde uygulayın. Güncel firmware, güvenlik açıklarını kapatır, performans iyileştirmeleri sunar ve yeni özellikler ekleyebilir.