Ubiquiti AirFiber 3X Nedir?

Ubiquiti AirFiber 3X (AF-3X), Ubiquiti’nin “X” serisi modüler AirFiber radyolarından biridir. 3 GHz frekans bandında (3.3 – 3.9 GHz, bölgesel düzenlemelere bağlı olarak değişir) çalışan, noktadan noktaya (Point-to-Point – PtP) kablosuz köprüler kurmak için tasarlanmış, bağlantılı (connectorized) bir radyo ünitesidir. “X” serisi olmasının temel farkı, entegre bir anten yerine harici Ubiquiti antenleriyle (örneğin, daha önce bahsettiğimiz 26 dBi S45 Anten gibi) eşleşerek çalışmasıdır. Bu modüler yapı, kullanıcılara menzil ve kapasite ihtiyaçlarına göre farklı anten kombinasyonları seçme esnekliği sunar.

Ne İşe Yarar?

AirFiber 3X, özellikle 3 GHz bandının nispeten daha az kalabalık olması avantajını kullanarak uzun mesafeli, yüksek kapasiteli ve parazite daha dirençli kablosuz omurga (backhaul) bağlantıları kurmak için idealdir. Daha önceki AirFiber modellerine göre esneklik ve ko-lokasyon (aynı kulede birden fazla cihazın çalışması) yetenekleri sayesinde daha çeşitli senaryolarda kullanılabilir:

  • İnternet Servis Sağlayıcıları (İSS): Uzak ofislere, köylere veya banliyölere yüksek hızlı internet erişimi sağlamak için ana omurga bağlantıları.
  • Kurumsal Ağ Genişletme: Farklı binalar veya kampüsler arasında fiber optik kalitesinde, güvenilir ve yüksek bant genişliğine sahip ağ bağlantıları oluşturmak.
  • Taşıyıcı Ağ Çözümleri: Mobil baz istasyonları, kamu güvenliği ağları veya diğer telekomünikasyon altyapıları arasında kritik backhaul bağlantıları.
  • Kritik Veri Aktarımı: Endüstriyel otomasyon, güvenlik sistemleri veya büyük veri transferi gerektiren uygulamalar için kararlı ve düşük gecikmeli kablosuz köprüler.
  • Mevcut Bağlantıları Yükseltme: Eski 5 GHz Rocket linklerini, daha temiz bir spektrum ve daha yüksek performans için 3 GHz bandına taşıma imkanı.

Nasıl Kullanılır?

AirFiber 3X, her iki noktaya da monte edilen bir çift (iki adet) radyo ünitesi olarak çalışır. Cihaz, harici antenlere bağlanır (genellikle AirFiber X antenleri veya RocketDish antenleri özel adaptörlerle). En iyi performans ve kararlılık için her iki radyo-anten kombinasyonunun da birbirini engelsiz bir şekilde görmesi (Line-of-Sight – LoS) şarttır.

Cihazın yönetimi, Ubiquiti’nin gelişmiş ve kullanıcı dostu airOS F arayüzü üzerinden yapılır. Bu arayüz, esnek kanal genişliği seçenekleri (3.5 MHz’den 56 MHz’e kadar), bağımsız TX/RX frekans ayarı ve asimetrik trafik gereksinimleri için programlanabilir uplink/downlink görev döngüleri gibi gelişmiş özellikler sunar. Ayrıca, Hibrit Bölme Dubleks (HDD) teknolojisi sayesinde düşük gecikme ve yüksek verimlilik sağlar. GPS Senkronizasyonu özelliği, aynı kulede birden fazla AirFiber X radyosunun birbirine karışmadan çalışmasına olanak tanır. Performans izleme ve yönetim için UNMS (Ubiquiti Network Management System) gibi merkezi yönetim yazılımları da kullanılabilir.

Avantajları Nelerdir?

AirFiber 3X’in sunduğu başlıca avantajlar şunlardır:

  • 🚀 Yüksek Hız ve Kapasite: 500+ Mbps gerçek veri throughput kapasitesi ve 200+ km’ye kadar menzil imkanı sunar (anten ve çevresel koşullara bağlıdır).
  • 🛡️ Düşük Parazit Riski: 3 GHz bandı, 2.4/5 GHz bandına göre daha az kalabalıktır, bu da daha temiz bir spektrum ve parazite karşı daha yüksek direnç sağlar.
  • ⚙️ Modüler Esneklik: Farklı Ubiquiti antenleriyle (örn. AirFiber X antenler veya RocketDish adaptörleri ile) uyumlu çalışarak menzil ve kapasite ihtiyaçlarına göre özelleştirme imkanı sunar.
  • 📡 GPS Senkronizasyonu ve Ko-lokasyon: Birden fazla AirFiber X radyosunun aynı kulede birbirini etkilemeden çalışmasını sağlayarak spektral verimliliği artırır.
  • 💪 Sağlam Performans ve Düşük Gecikme: Tescilli INVICTUS™ işlemcisi ve Hibrit Bölme Dubleks (HDD) teknolojisi sayesinde ultra düşük gecikme ve yüksek verimli bağlantılar sunar.
  • 💸 Maliyet Etkin Fiber Alternatifi: Uzun mesafelerde fiber optik döşemenin yüksek maliyetine göre ekonomik ve yüksek performanslı bir alternatiftir.
  • 🌍 Geniş Kanal Genişliği Seçenekleri: Farklı kanal genişliği seçenekleri sayesinde spektrum kullanımında ve verimlilikte esneklik sağlar.

Dezavantajları Nelerdir? (Varsa)

Her yüksek performanslı teknoloji gibi, AirFiber 3X’in de bazı dikkat edilmesi gereken yönleri vardır:

  • 🔭 Kritik Görüş Hattı (LoS) Gereksinimi: Cihazların sorunsuz ve tam performansla çalışabilmesi için aralarında kesinlikle engelsiz bir görüş hattı olması şarttır.
  • 🌧️ Hava Koşullarına Duyarlılık: 3 GHz bandı, daha düşük frekanslara göre yoğun yağış veya kar gibi kötü hava koşullarından (yağmur zayıflaması) etkilenebilir. Özellikle uzun mesafeli bağlantılarda performansta geçici düşüşler yaşanabilir.
  • 💰 Ek Anten Maliyeti: Cihazın kendisi antenle birlikte gelmez, bu da başlangıç maliyetine ek anten maliyeti getirir. Doğru anten seçimi performans için kritik öneme sahiptir.
  • 📡 Lisanslama Durumu: Bazı ülkelerde 3 GHz bandı için spektrum lisansı almak gerekebilir. Kurulumdan önce ilgili yerel telekomünikasyon düzenlemelerinin kontrol edilmesi önemlidir.

Nasıl Kurulur? Adım Adım Kurulum Rehberi

AirFiber 3X’in kurulumu, modüler yapısı nedeniyle doğru anten seçimi ve hassas hizalama gerektiren önemli adımlar içerir:

Adım Açıklama Önemli Notlar
1. Detaylı Saha Planlaması Bağlantı noktaları arasındaki mesafeyi, potansiyel engelleri ve çevresel koşulları değerlendirin. Gerekli anten tipini ve yüksekliğini, hedef kapasiteyi ve yedeklilik gereksinimlerini belirleyin. Ubiquiti Link Planner gibi yazılımları kullanarak link bütçesi, sinyal gücü ve potansiyel zayıflamalar gibi faktörleri hesaplayın.
2. Ekipman Temini ve Hazırlığı İki adet AirFiber 3X radyo ünitesi, uyumlu iki adet harici AirFiber X anteni (örn. 3 GHz için AirFiber Slant 45 Anten), PoE enjektörleri, dış mekan Ethernet kabloları ve sağlam montaj donanımları edinin. Cihazların ve antenlerin güncel firmware’e sahip olduğundan emin olun.
3. Anten ve Radyo Montajı Seçtiğiniz antenleri (örn. AF-3G30-S45) direklere veya uygun binalara, rüzgar yüküne dayanıklı ve titreşimden uzak, sağlam bir şekilde monte edin. AirFiber 3X radyoyu antenin arkasındaki özel montaj noktasına takın ve RF kablo bağlantılarını (RP-SMA) dikkatlice yapın. Radyo ünitesinin suya ve UV ışınlarına karşı korumalı olduğundan emin olun.
4. Kablolama ve Topraklama AirFiber 3X ünitesini PoE enjektörüne bağlayın ve enjektörden ağınıza dış mekan Ethernet kablosu çekin. Yıldırım deşarjlarına karşı uygun topraklama yapılmalıdır. GPS antenini takıp yerleştirmeyi unutmayın. UV ışınlarına dayanıklı ve topraklı Cat5e/Cat6 kablolar kullanın. Topraklama, ekipman güvenliği için hayati öneme sahiptir.
5. İlk Konfigürasyon ve Güvenlik Bilgisayarınızı doğrudan AirFiber 3X’in MGMT (Yönetim) portuna bağlayın (varsayılan IP genellikle 192.168.1.20). Bir web tarayıcısı üzerinden cihazın arayüzüne erişin. İlk girişte varsayılan kullanıcı adı/şifreyi (ubnt/ubnt veya root/ubnt) hemen güçlü ve karmaşık bir şifreyle değiştirin. Güvenliğiniz için uzaktan erişimi ve yönetim portu IP’sini sınırlayın.
6. Kablosuz ve Ağ Ayarları Arayüzde bir üniteyi Master (AP), diğerini Slave (Station) moduna ayarlayın. Her iki tarafta da aynı SSID, frekans (TX ve RX frekanslarını bağımsız ayarlayabilirsiniz) ve güçlü bir şifre belirleyin. Ağınızda statik IP adresleri, alt ağ maskeleri ve ağ geçidi bilgileri atayın. Kanal genişliğini (3.5/5/7/10/14/20/28/30/40/50/56 MHz) ve TX gücünü yerel düzenlemelere, link bütçesine ve istenen performansa göre ayarlayın.
7. Hassas Hizalama (Alignment) AirFiber arayüzündeki yerleşik sinyal göstergelerini kullanarak her iki antenden de en yüksek sinyal gücünü (RSSI) elde edene kadar yatay ve dikey yönde milimetrik ayarlamalar yapın. Özellikle uzun mesafelerde bu adım kritik öneme sahiptir. Daha iyi sinyal, daha yüksek bant genişliği ve kararlılık anlamına gelir. Mobil cihazınızdaki UISP App (Bluetooth ile) veya cihazın kendi web arayüzü hizalama araçlarını kullanabilirsiniz.
8. Performans Testi ve Optimizasyon Bağlantı kalitesini ve hızını test etmek için iPerf3 gibi bant genişliği test araçlarını kullanın. Ping ve paket kaybı testleri yapın. Gerekirse frekans seçimi, kanal genişliği veya TX gücü gibi ayarları ince ayarlarla optimize edin. Bağlantıyı, özellikle farklı hava koşullarında, UNMS gibi bir merkezi yönetim sistemiyle sürekli izleyerek potansiyel sorunları erken tespit edin.
9. Yedekleme ve Güncelleme Cihazların konfigürasyon yedeklerini düzenli olarak alın. Ubiquiti’nin yayınladığı en son firmware güncellemelerini takip edin ve gerektiğinde uygulayın. Güncel firmware, güvenlik açıklarını kapatır, performans iyileştirmeleri sunar ve yeni özellikler ekleyebilir.